Theo thông tin từ Bệnh viện Nguyễn Tri Phương (TP. Hồ Chí Minh), đinh lăng là một loại cây nhỏ, thân nhẵn, không có gai, thường cao khoảng 0,8 - 1,5m. Lá to, mọc so le, kép lông chim, lá chét có răng cưa nhọn. Lá có mùi thơm khi vò nát, cuống dài, phát triển thành bẹ to ở phần cuối.
Cụm hoa mọc ở ngọn thành hình chùy ngắn, hoa nhỏ màu lục nhạt hoặc trắng xám. Quả dẹt, hình trứng rộng, màu trắng bạc. Mùa hoa quả vào tháng 4 - 7. Cây ưa ẩm và có thể hơi chịu bóng, trồng được trên nhiều loại đất và có khả năng tái sinh vô tính khỏe.
Người ta thường đào rễ đinh lăng, rửa sạch đất cát, phơi hay sấy khô để sử dụng. Rễ nhỏ để nguyên, rễ to chỉ dùng vỏ rễ. Ngoài ra, thân và lá cũng có thể dùng trong các bài thuốc dân gian.
Các nhà khoa học đã tìm thấy trong đinh lăng có các loại alkaloid, glucosid, saponin, flavonoid, tanin, vitamin B1, vitamin B2, vitamin B6, các axit amin (bao gồm lycin, cystein và methionin) và nhiều nguyên tố vi lượng khác. Trong lá còn có saponin triterpen, một genin đã xác định được là axit oleanolic.
Theo "Từ điển cây thuốc Việt Nam" của tác giả Võ Văn Chi, rễ của cây đinh lăng tính bình, vị ngọt, có tác dụng bổ ngũ tạng, giải độc, bổ huyết, tăng sữa, tiêu thực, tiêu sưng. Ngoài ra, đinh lăng cũng là loại thuốc tăng lực. Đinh lăng ít độc hơn nhân sâm, không gây tăng huyết áp.
Một số bài thuốc
1. Chữa mỏi mệt, biếng vận động: Lấy 5g rễ phơi khô thái mỏng rồi thêm vào đó 100ml nước. Đun sôi trong 15 phút, chia làm 2 - 3 lần uống trong ngày.
2. Chữa sốt lâu ngày, nhức đầu, háo khát, ho, đau, tức ngực, nước tiểu vàng: Đinh lăng tươi (rễ, cành) 30g, lá hoặc vỏ chanh 10g, vỏ quýt 10g, sài hồ (rễ, lá, cành) 20g, lá tre tươi 20g, cam thảo 30g, rau má tươi 30g, chua me đất 20g. Các vị cắt nhỏ, đổ ngập nước, sắc đặc lấy 250ml, chia uống 3 lần trong ngày.
3. Chữa đau tử cung: Cành và lá đinh lăng rửa sạch, sao vàng rồi sắc lấy nước uống thay chè.
4. Chữa viêm gan mạn tính: Rễ đinh lăng 12g, nhân trần 20g, ý dĩ 16g; chi tử, hoài sơn, biển đậu, rễ cỏ tranh, xa tiền tử, ngũ gia bì mỗi vị 12g; uất kim, nghệ, ngưu tất mỗi vị 8g. Sắc lấy nước uống, mỗi ngày một thang.
5. Chữa sốt rét: Rễ đinh lăng, sài hồ mỗi vị 20g; rau má 16g; lá tre, cam thảo nam mỗi vị 12g; bán hạ sao vàng 8g; gừng 6g. Sắc lấy nước uống.
Đinh lăng là một dược liệu ít độc. Tuy nhiên, nếu sử dụng quá liều lâu dài, độc tính trường diễn thường thấy là xung huyết ở gan, tim, phổi, dạ dày, ruột, biến loạn dinh dưỡng.
Trong rễ cây có chứa nhiều saponin nên có thể làm vỡ hồng cầu. Vì vậy, bạn chỉ nên dùng khi cần thiết và dùng đúng liều, đúng cách. Càng không được dùng với liều cao vì sẽ gây say thuốc, xuất hiện cảm giác mệt mỏi, buồn nôn, tiêu chảy.
Bạn cần tham khảo ý kiến từ các y sĩ y học cổ truyền trước khi sử dụng các loại dược liệu để đảm bảo an toàn.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!
VTV.vn -Trong lúc đưa thanh sắt lên sửa chữa mái nhà, thanh sắt bị vướng vào dây điện làm người công nhân bị bỏng rất nặng, được người dân đưa vào bệnh viện Bà Rịa cấp cứu.
VTV.vn - Một bệnh nhi 3 tháng tuổi (Yên Bái) bị áp xe phổi nguy hiểm tính mạng vừa được các bác sĩ Bệnh viện Đa khoa Hùng Vương (Phú Thọ) cấp cứu và điều trị thành công.
VTV.vn - Tối 15/5, thông tin từ Trung tâm Y tế huyện Trảng Bom (tỉnh Đồng Nai), các y, bác sĩ đang tiếp nhận cấp cứu cho gần 100 công nhân sau khi ăn bánh đa và mì quảng.
VTV.vn - Bệnh viện Bệnh nhiệt đới Trung ương đang điều trị cho 3 trường hợp mắc cúm B nặng. Hai trong số đó đã được chỉ định can thiệp ECMO.
VTV.vn - Thanh tra Sở Y tế và Sở Lao động - Thương binh và Xã hội TP. Hồ Chí Minh vừa kiểm tra phát hiện một cơ sở đào tạo tiêm filler, botox trái phép trên địa bàn quận Tân Bình.
VTV.vn - Tính đến 7h sáng ngày 15/5, có 414 người liên quan đến vụ việc nghi ngộ độc thực phẩm tại Vĩnh Phúc đã đến khám, điều trị tại các cơ sở y tế.
VTV.vn - Gian truân gần nửa đời người với biết bao lần chạy chữa tìm con, tưởng chừng cơ hội làm mẹ đã khép lại nhưng lần “làm hết sức cuối cùng” phép màu đã đến với chị Hương.
VTV.vn - Theo báo cáo từ Trung tâm Kiểm soát bệnh tật Lào Cai, trên địa bàn tỉnh ghi nhận 2 trẻ mắc ho gà, nhập viện trong tình trạng nguy kịch, phải thở máy.
VTV.vn - Trung tâm Y tế huyện Đầm Hà (Quảng Ninh) vừa tiếp nhận 1 trường hợp sản phụ mang thai 40 tuần, tiền chuyển dạ đẻ kèm tăng huyết áp.
VTV.vn - Bệnh viện Sản Nhi Bắc Giang vừa cấp cứu thành công cho một bệnh nhân đặc biệt khi mang thai tự nhiên có 1 thai trong tử cung (7 tuần) và 1 thai ngoài tử cung.
VTV.vn - Người phụ nữ 37 tuổi, bị ong đốt vào cánh tay phải, sau đó xuất hiện tình trạng khó thở, mẩn đỏ toàn thân.
VTV.vn - Trong năm 2023 và 3 tháng đầu năm 2024, toàn tỉnh ghi nhận 9 trường hợp sốt rét, trong đó, 3 trường hợp sốt rét ngoại lai từ Angola trở về Việt Nam.
VTV.vn - Cục An toàn thực phẩm vừa có công văn về việc điều trị bệnh nhân và tổ chức điều tra, xử lý vụ nghi ngờ ngộ độc thực phẩm tại Công ty TNHH Shinwon Ebenezer Việt Nam.
VTV.vn - Ngày 14/5, theo thông tin từ Trung tâm Y tế TP. Biên Hoà (Đồng Nai), trên địa bàn phường Trảng Dài vừa ghi nhận một bệnh nhi mắc bệnh ho gà.
VTV.vn - Tại xã Niêm Tòng, huyện Mèo Vạc, tỉnh Hà Giang, xảy ra 1 vụ ngộ độc nghi do ăn phải nấm độc làm 8 người mắc, may mắn không có trường hợp tử vong.